Mimari projede İhtiyaç Programı ve Genel Analiz
Uzun bir zamanın ardından Mimari Proje Çizimi üzerine elimden geldiği kadar sizlere, Proje çizimi ve Mimarlık Terimleri konusunda; Adım Adım proje araştırması, sunum, analiz, vaziyet planı ve kat planları, kesit ve görünüş çizimi hakkında bilgi vermeye çalışacağım.
Öncelikle şunu söylemem gerek; Bu yazıyı yazarken eklediğim Araştırma, Analiz ve Proje örneklerini: Şuanda okumuş olduğum HKÜ – Mimarlık Bölümü Bitirme Projesi ( Proje konusu: Otogar ) için yaptığım araştırmaları sizlerle paylaşarak ilerleyeceğim.
Otogar İhtiyaç Programı
Proje başlangıcının ilk aşaması yani okulda bizlere; proje konusu ve projenin yapılacağı araziyi, ihtiyaç listesini veriyorlar ve Çevre / Arazi analizi ve Mimari sunum çalışmalarına başlıyoruz.
Bu dönem Gaziantep Otogar Projesi çizeceğiz ve bizlere verdikleri ihtiyaç listesi ve Arazi konumunu sizlerle paylaşıyorum.
- İşletme Yönetim Merkezi – 200 m2
Otogar yönetim birimleri merkezi, proje içerisinde genel sirkülasyondan uzak bir köşeye koymayı düşünüyorum. Çünkü aşağıdaki saydığım birimler Otogar genel kullanıcısı pek fazla ilgilendirmeyen birimler. Genel olarak Otobüs firmalarını ve herhangi bir sorun oluştuğu durumunda Otogar Ziyaretçilerinin ihtiyaç duyduğu alan, anlayacağınız Ziyaretçiler pek fazla kullanmayacağından dolayı Tasarım içerisinde kuytu köşe denilecek bir yere konulabilir.
- Müdür, Müdür Yardımcısı,
- Sekreter
- Muhasebe
- İnsan Kaynakları
- Ofis Personel soyunma, giyinme ve dinlenme odası
- Bilet Satış Yerleri (30 adet) (1500m²)
Çekirdeğimiz, projemizin temeli! Otobüs Firmalarının ofisleri ve bilet satış noktaları. Bu alan proje içerisinde merkezi bir noktada olması gerekmektedir. Gelen Ziyaretçiler biletlerini en kolay ve en rahat bir şekilde alıp yolculukları için başlangıç noktasıdır.
- 30 Yazıhane,
- 30 Müdüriyet Odası
- Ortak Alanlar (1500m²)
Çekirdek merkezimizin etrafında yer alabilir. Gelen ziyaretçilerin ve Şehirler arası yolculukta mola sırasında kolay bir şekilde ulaşımı sağlaması gerekmektedir.
- Danışma
- Turizm Danışma
- Polis ve Güvenlik Satış Birimleri
- Market, Hediyelik eşya, gazete vb
- Sağlık Birimi
- Eczane
- Çocuk Bakım ve Emzirme Odası
- Berber, Kuaför
- Emanet
- Mescit
- ATM
- Telefon Kabinleri
- PTT Kargo
- Yeteri kadar kadın-erkek-engelli WC
- Yemek Yeme Mekanları (1500m²)
- Kafe-Büfe
- Çay ocağı Lokantalar
- Genel Tesisler (200m²)
- Isı Merkezi
- İklimlendirme Merkezi
- Otomasyon Merkezi
- Trafo, jeneratör, ana pano
- Su deposu
- Peronlar (üstü kapalı peron)
- Şehirlerarası otobüs peronları (40 araçlık)
- Şehirlerarası transit otobüs peronları (10 araçlık)
- Köy ve Belde minibüs, midibüs peronları (20 araçlık)
- Duraklar, Otoparklar
- Dış kapı kontrol
- Şehir içi minibüs durakları (11 araçlık)
- Açık otopark (geçici bekleme dahil 30 otomobil)
- Taksi durakları (7 otomobil)
Otogar işletmesi birimleri;
Aşağıda genel olarak bir çizime başlamadan önce, bilmeniz gereken genel bilgiler yer almaktadır. Mimari Proje çizimde yer alan
- Mimari Proje çizimi
- Kesit
- Görünüş
- Vaziyet Planı
- Tefriş Elemanları yerleşimi
- Detay Çizimleri
Otogar dışında normal bir Apartman, Villa gibi projelerde kullanılığı analizi yapmamız gerekirse;
Kullanıcı Analizi
Proje çizimi yapmadan önce belirlenmesi gereken ilk adım; Müşterimiz?
Bu bir bakıma bizim için; Tasarımdan önce hangi adımlarla projemizi oluşturmamız gerektiğini ve projemize başlamamızı sağlayan, bir bakıma bizleri yönlendiren kullanıcılar/kişilerdir.
Örneğin, Bir aile için; standart bir bağ evi, konut tasarımı yapmamız gerekiyorsa kullanıcı profiline göre;
- Yaşam Odası
- Mutfak
- Ebeveyn odası
- Yatak Odası
- Banyo
- Wc
- Garaj
Alanlarına ihtiyaç vardır ve Mimari anlamda tasarım düşüncelerimizi buna göre yapmalıyız ve Kullanıcının arazi alan ölçülerine uygun olarak bu alanların tamamını o arazi üzerine; ihtiyaca en uygun şekilde yerleştirmeliyiz.
Ve; Bir aile için Stadyum şeklinde bir tasarım yapıp içerisine yukarıda yazdığım ihtiyaç alanlarıyla doldurmak çok saçma olur. Daha iyi anlatmak adına Tasarım örneği ile açıkladığım İhtiyaç analizini okuyalım;
İhtiyaç (Alan) Analizi
Kullanıcı Analizinden sonra; Yapıyı içerisinde yaşayacak kişilerin ihtiyaçlarını belirlemek ve bu ihtiyaç alanlarına uygun (oda-mutfak-çalışma odası) tasarımlar yapmak gerekir.
Örnek olarak Bir Müzisyen için Mimari proje yapmamız gerekiyorsa; Bir müzisyenin ihtiyaçlarına uygun alanlar tasarlamalıyız. Klasik tasarım elemanları olan; Mutfak-Tuvalet-Banyo-Salon-Yatak Odası alanları dışında tasarımızın asıl amacı olması gereken;
- Stüdyo-Kayıt odası
- Prova odası
- Enstrüman Depo odası gibi iş yapacağımız müşterinin profiline ve ihtiyaçlarına göre yerleşimler ve ek odalar yapılmalıdır.
Buna uygun proje örneği vermek gerekirse; HGA Architects & Engineers tarafından yapılan Marlboro Müzik Evleri tamamlanmış tasarım resimleri;
Örnek olarak bir aile için Mimari Tasarım yapmamız gerek ise; İhtiyaç listesini yaptıktan sonra, ihtiyaç alanlarının m²’sini belirlememiz gerekmektedir.
- Yaşam odası; 40-45 m²
- Mutfak; 15-20 m²
- Ebeveyn Yatak odası; 20 m²
- Yatak Odası; 10-15 m²
- Banyo; 6 m²
- Wc; 4 m²
- Garaj; 20 m²
Yukarıda anlattıklarım tam olarak Proje Araştırması, Analiz ve Mimari İhtiyaç Programı oluşturma ile ilgilidir. Bu araştırmalar sonucu elde edilen veriler ve bilgiler dahilinde Mimari proje çizimine başlanır ve detaylandırılır.
