Kiriş Nedir ?

Kiriş Nedir? Kirişler,  yapının her bir katında bulunan döşemeler üzerine gelen yükleri taşıyıp, kolonlara aktaran betonarme (Beton ve Donatı) sistemlere kiriş denir.

Anlayacağımız dilden konuşmak gerekirse; bir dairenin içerisindeyiz ve adım attığımız yüzey/zemin döşeme olarak adlandırılır. Döşemenin dört bir yanını saran ve görevi bir nevi döşemedeki tüm ağırlık ve yükleri kolonlara ileten betonarme sisteme kiriş nedir.

Kirişler düşey olarak duran, kolonlar üzerine; yatay olarak inşa edilirler. Betonarme karkas yapılarda temel, döşeme, kiriş ve kolonlardan oluşan taşıyıcı bir sistem mevcuttur. Bu sistem yapının tüm katlarında aynıdır. Herhangi bir katın kirişleri o katın kalıp planına ve kiriş ayrıntılarına göre inşa edilir.

Kalıp planında kirişlerin yerleri ve ölçüleri bellidir. Fakat kirişlerin nasıl donatılacağı belli değildir. Kalıp planında bulunan her bir kirişin nasıl donatılacağı bu kirişlerin ayrıntıları çizilerek belirtilir.

» Saplama kiriş nedir?

Saplama kirişler projelerde görsel açıdan tercih edilse dahi dayanıklılık ve deprem yükü taşıma açısından çoğu inşaat mühendisi tarafından pek tercih edilmez.

Kolonlara ekstra yük bindiren bu yöntem de yapının direnişi düşebilir.

» Kiriş Demiri

Kirişlerin ölçüleri ve donatıları inşaat mühendislerinin yaptığı statik hesaplar sonucunda bulunur. Hesaplar sonucunda elde edilen bilgiler kiriş standartlarına uygun olmalıdır.

Bu yazımızı da okuyun » KOLON NEDİR?

» Kolon kiriş sistemi ne işe yaramaktadır?

Kolon kiriş sistemi; depremden en fazla zarar gören yerlerdir. Deprem etkisinde birleşim bölgesinin iki tarafındaki eğilme momentinin farklı işarette olması, kiriş kesitinde farklı gerilme durumları doğmasına ve bunun sonucu donatının birleşim bölgesinden çekilip çıkarılmak istenmesine yol açar.

Hasarın daha da yaygın olması durumunda kiriş kolon birleşim bölgesi, çelik lamalar yapıştırılarak ve sarılarak güçlendirilebilir.

» Kolon ve kiriş tanımları

Kolon, yapıda dış ve iç etkilerden oluşan kuvvetleri temellere aktarmaktadır.

Kiriş ise yapılarda dört köşe kalın keresteden, demirden veya betonarmeden yapılmış yatay destek parçasından medyana gelmektedir.

» Kiriş Çeşitleri

Ana kiriş, döşemelerden veya ikincil kirişlerden aldığı yükleri başka kirişlere değil de doğrudan doğruya kolonlara ya da taşıyıcı duvarlara aktarıyor.

Ankastre kiriş, uçları ankastre mesnetli kiriş olarak ifade ediliyor.

Basit kiriş, tek açıklıklı iki mesnetli izostatik kiriştir.

Bileşik kiriş, eğilme dayanımını artırmak amacıyla birtakım parçaları kama, cıvata, perçin ya da kaynakla birbirine bağlayarak, meydana getiriliyor.

Dolu gövdeli kiriş, gövdesinde boşluk yaratılmamış kiriş.

Howe kirişi, çift köşegenli ahşap kafes kiriş.

İkincil kiriş, kolonlara ya da duvarlara oturmayıp başka kirişlerce taşınan kiriş.

Kafes kiriş, açıklık büyüdükçe kirişlerin yüksekliği artıyor. Buna karşılık kirişin içini boşaltmak mümkün oluyor. Boşaltma sonucunda kiriş, çekme ve basınç çubuklarından ibaret hale gelebiliyor. Böylece basınç ve çekme çubukları ile yapılan kirişlere kafes kiriş deniyor.

Kastella kirişi, petek kiriş olarak ifade ediliyor.

Petek kiriş, gövdesi zikzaklı bir şekilde boyuna biçildikten sonra kaydırılıp kaynaklanarak yüksekliği arttırılmış “I” putrelidir.

Sandık kiriş, üst ve alt başlıkları yan yana ve birbirine tutturulmuş dolu gövdeli paralel iki putrelden oluşan bileşik kiriş olarak tanımlanıyor.

Şaşırtma kirişi, bir baca dolayısıyla kesintiye uğrayan kirişlerin uçlarının bağlandığı, dik doğrultudaki ahşap kiriş.

Yassı kiriş, yüksekliği genişliğinden daha az olan kiriştir. Genellikle kirişlerin döşemeden aşağıya doğru çok sarkmaması istenilen durumlarda kullanılıyor.

Yüksek kiriş, narinliği, basit kiriş durumunda 2’den küçük, sürekli kiriş durumunda 2,5’ten küçük olan doğru eksenli genellikle sabit kesitli kiriştir.